Dlaczego powstał album
„Rzadkie i ginące gatunki zwierząt Lubelszczyzny”?
Działalność człowieka przyczynia się w ostatnim okresie do intensywnych zmian w ekosystemach wodnych i lądowych na całym świecie. W całej Europie maleje różnorodność biologiczna i obserwuje się dramatyczny spadek liczebności zwłaszcza najrzadszych gatunków zwierząt o małym lub rozproszonym zasięgu. Podobnie w Polsce, w tym też na Lubelszczyźnie proces wymierania wielu rzadkich zwierząt przybrał na sile w ostatnich latach. Równolegle przyrodnicy i wiele instytucji naukowych, organizacji pozarządowych, w tym fundacji wdraża różnorodne projekty czynnej ochrony ginących gatunków zwierząt. Skuteczność podejmowanych działań zależy od świadomości ekologicznej i znajomości zagrożeń dla przyrody oraz wsparcia ogółu społeczeństwa.
Edukacja przyrodnicza w prostej i przystępnej formie.
Gatunków zwierząt
Ryciny sylwetek zwierząt
Rycin prezentujących ciekawostki
Map ułatwiających obserwację
Zestawień najważniejszych cech
Album, który z ogromną radością oddajemy w Państwa ręce, to pierwsza publikacja Fundacji dla Przyrody, która powstała z pasji i poszanowania otaczającej nas przyrody, a jej celem jest edukacja i kształtowanie świadomości ekologicznej.
W albumie staraliśmy się przedstawić aktualną wiedzę przyrodniczą oraz interesujące odkrycia naukowe dotyczące biologii oraz ekologii rzadkich i ginących gatunków zwierząt zasiedlających Lubelszczyznę. Dążyliśmy do pokazania barwnego i fascynującego, ale wciąż nie do końca poznanego świata tych stworzeń. Podczas przygotowania tej publikacji szukaliśmy najnowszych i ciekawych informacji o tych zwierzętach, odkrywając jednocześnie, jak dla niektórych gatunków nieaktualna i ograniczona jest wiedza w tym zakresie.
Wybór 40 gatunków zwierząt zaprezentowanych w albumie jest autorski i subiektywny, co może budzić wiele pytań lub wątpliwości. Ich selekcja i dobór zostały oparte na wielu kryteriach, a najważniejszym była aktualna wiedza o ekologii i występowaniu danego taksonu w naszym regionie. Z pewnością najwięcej wiemy o ptakach Lubelszczyzny, jednak należy pamiętać, że obok nas żyją inne, czasami niepozorne, ale nie mniej fascynujące i zagrożone grupy organizmów.
Prezentacja albumu na przykładzie wybranych gatunków
Album polecają:
Adam Wajrak – przyrodnik, publicysta
Bardzo polecam ten znakomity album. Jego zaletą są merytoryczne opisy gatunków, zawierające nie tylko szczegóły dotyczące ich biologii, ale także uświadamiające czytelnikowi, co zagraża tym zwierzętom, a także wskazówki, jak można je bezpiecznie dla nich samych obserwować. Do tego realistyczne ilustracje przedstawiające nie tylko dorosłe zwierzęta, ale i ich młode są naprawdę wybitne. Uważam, że każdy region naszego kraju powinien mieć taką pozycję, jaką właśnie dostaje Lubelszczyzna.
Grzegorz Leśniewski – fotograf przyrody
Połączenie malarskiego talentu artysty, jakim jest autor ilustracji, z jego wieloletnim, sięgającym kilku dekad, doświadczeniem terenowym przyrodnika, dało zaskakujący efekt wizualny i merytoryczny. Książka już od pierwszej strony wciąga nas w świat lubelskiej przyrody i pozostawia z ogromnym niedosytem na ostatniej.
Romuald Mikusek – przyrodnik
To niewątpliwie pozycja obowiązkowa nie tylko dla mieszkańców Lubelszczyzny. Słowo i obraz uzupełniają się w tym albumie idealnie, dostarczając zarówno fachowej wiedzy o rzadkich elementach przyrody, jak i argumentów za ich ochroną. Gorąco polecam!
Nie zdjęcia lecz ryciny!
Rycina, żółw błotny (Emys orbicularis), gatunek charakterystyczny dla Polesia Lubelskiego. Autor: Marek Kołodziejczyk
Warstwa ilustracyjna niniejszego wydawnictwa zainspirowana jest rycinami z dawnych atlasów przyrodniczych.
W wielu wydawanych obecnie albumach gatunki przedstawiane są głównie na fotografiach, co nie zawsze odpowiada ich rzeczywistemu wizerunkowi. Zmienne warunki oświetleniowe oraz stosowanie lamp błyskowych może przekłamywać niektóre barwy.
Wykorzystanie tabletu graficznego, w rękach doświadczonego ilustratora przyrody Marka Kołodziejczyka, pozwoliło z dużą precyzją oddać właściwą kolorystykę oraz szczegóły morfologii i anatomii wybranych gatunków zwierząt.
Ilustracje zostały dodatkowo wzbogacone ciekawostkami z zakresu biologii, budowy morfologicznej i anatomicznej, wymagań siedliskowych, trybu życia oraz aspektów związanych z zagrożeniami i ochroną poszczególnych gatunków.
Planując układ albumu, staraliśmy się stworzyć przystępną dla czytelnika formę, na którą składają się część opisowa, rysunki i grafiki. Uporządkowane w ten określony sposób i podzielone na sekcje informacje tworzą tablice edukacyjne zachowujące charakter albumu.
Staraliśmy się przekazać wiele informacji w zwięzłej formie!
Każdy z 40 gatunków został zaprezentowany na dwóch stronach A4 w poziomie.
Strona lewa zawiera główną ilustrację sylwetki i najważniejsze informacje o gatunku i zagrożeniach.
Strona prawa to zestawienie ciekawostek przedstawionych jako ryciny i tekst, mapa ułatwiająca spotkanie w terenie, cykl roczny/życiowy i zestaw najważniejszych cech gatunku.
Gdzie można spotkać ginące zwierzęta Lubelszczyzny?
Ważnym elementem naszego wydawnictwa jest przedstawienie informacji o tym, gdzie i kiedy można zobaczyć opisywane zwierzę.
Dlatego na mapach woj. lubelskiego zaznaczyliśmy miejsca, w których istnieją największe szanse na spotkanie z nim.
Niech album będzie impulsem oraz inspiracją do wyjścia w teren i obcowania z dziką przyrodą!
Jesteśmy przekonani, że im bliższe będą nam zagrożone gatunki i im lepiej je poznamy, tym więcej dla nich wspólnie zrobimy, aby nie powtórzyły losu kulona, kraski, dzierzby rudogłowej i innych ginących gatunków fauny.
Naszą ambicją było stworzenie publikacji odpowiedniej zarówno dla dorosłych, jak i najmłodszych czytelników, od których w niedalekiej przyszłości będzie zależał los zagrożonych organizmów w naszym regionie, kraju i na całej Ziemi.
Wierzymy, że przyjemnie spędzicie czas na czytaniu i oglądaniu albumu, poznawaniu nowych informacji i ciekawostek o zwierzętach.
Życzymy miłej lektury.
Rycina po prawej – przedstawia potencjalne miejsca obserwacji puchacza w woj. lubelskim
Przedstawione gatunki
Owady
łątka ozdobna Coenagrio nornatum
Bezszczękowce
minóg ukraiński Eudontomyzon mariae
Ryby
strzebla błotna Eupallasella percnurus
piskorz Misgurnus fossilis
Płazy
traszka grzebieniasta Triturus cristatus
Gady
gniewosz plamisty Coronella austriaca
żółw błotny Emys orbicularis
Ptaki
podgorzałka Aythya nyroca
głuszec Tetrao urogallus
ostrygojad Haematopus ostralegus
kulik wielki Numenius arquata
dubelt Gallinago media
rybitwa białoczelna Sternula albifrons
rybitwa białowąsa Chlidonias hybridus
rybitwa białoskrzydła Chlidonia sleucopterus
bąk (zwyczajny) Botaurus stellaris
gadożer Circaetus gallicus
orlik krzykliwy Aquila pomarina
orlik grubodzioby Clanga clanga
orzełek Hieraaetus pennatus
sóweczka Glaucidium passerinum
włochatka Aegolius funereus
uszatka błotna Asio flammeus
puszczyk uralski Strix uralensis
puszczyk mszarny Strix nebulosa
puchacz Bubo bubo
dzięcioł białogrzbiety Dendrocopos leucotos
sokół wędrowny Falco peregrinus
wodniczka Acrocephalus paludicola
podróżniczek Luscinia svecica
Ssaki
nocek Bechsteina Myotis bechsteinii
nocek łydkowłosy Myotis dasycneme
smużka stepowa Sicista subtilis
suseł perełkowany Spermophilus suslicus
żołędnica europejska Eliomys quercinusrinum
koszatka Dryomys nitedula
popielica szara Glis glis
tchórz stepowy Mustela eversmanni
ryś euroazjatycki Lynx lynx
wilk szary Canis lupus
Prezentacja Albumu:
Media o Albumie:
Album jest już dostępny w sprzedaży w naszym sklepie internetowym!
Redakcja:
Tekst i opieka naukowa:
dr hab. Marcin Polak, Katedra Zoologii i Ochrony Przyrody, Instytut Nauk Biologicznych UMCS
Rysunki, grafiki i opieka naukowa:
Marek Kołodziejczyk, Ilustrator Dzikiej Przyrody
Opracowanie graficzne, skład, koordynacja:
Kamil Stepuch, Fundacja Dla Przyrody
Opieka informatyczna, promocja, dystrybucja:
Michał Stepuch, Fundacja Dla Przyrody
Opieka organizacyjna:
dr Adam Lesiuk, Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej UMCS, Fundacja Dla Przyrody
Skład, redakcja, korekta językowa:
Małgorzata Stepuch, TekstUp
Recenzja naukowa :
dr Romuald Mikusek, Park Narodowy Gór Stołowych, Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków
Konsultacja merytoryczna :
Janusz Wójciak, Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Lublinie, Lubelskie Towarzystwo Ornitologiczne
Wsparcie merytoryczne :
dr Michał Piskorski, Ekspert w dziedzinie drobnych ssaków, chiropterolog
Andrzej Różycki, Starszy specjalista Służby Parku Narodowego ds. edukacji, Poleski Park Narodowy
Pierwsze wydanie albumu zostało dofinansowane ze środków
Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Lublinie
Drugie wydanie albumu powstało dzięki wsparciu:
Partnerzy i wspierający:
Patronat nad projektem
Partner
Partner
Partner
Projekt ten ma na celu promocję i przedstawienie w atrakcyjnej formie wizerunków 40 gatunków rzadkich i ginących zwierząt występujących w województwie lubelskim.
Aby to osiągnąć, w 2020 roku opracowaliśmy i wydaliśmy album przyrodniczy, w którym atrakcyjne rysunki zaprezentowane zostały obok zwięzłych informacji o charakterze popularnonaukowym.
Równolegle ogłoszony został konkurs plastyczny dla uczniów szkół podstawowych woj. lubelskiego, którego tematem były zagrożone zwierzęta.
Zwieńczeniem projektu była konferencja edukacyjna i wystawa prezentująca wyróżnione prace oraz sylwetki zwierząt przedstawionych w albumie.
Projekt dofinansowany jest ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Lublinie.